Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đe dọa áp thuế 50% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) và 25% đối với điện thoại thông minh nếu các sản phẩm này không được sản xuất tại Mỹ.
Tổng thống Donald Trump tham dự Sự kiện của Ủy ban Make America Healthy Again (MAHA) tại Phòng phía Đông của Nhà Trắng. (Nguồn: Associated Press)Thông báo được ông Trump đăng tải trên mạng xã hội Truth Social hôm thứ Sáu, cho thấy khả năng gây chấn động kinh tế toàn cầu chỉ với vài dòng viết, cũng như thực tế rằng các mức thuế trước đó chưa mang lại các thỏa thuận thương mại hay hồi sinh ngành sản xuất nội địa như ông từng hứa.
Ông Trump nhấn mạnh muốn áp mức thuế cao hơn với EU – một đồng minh lâu năm của Mỹ – so với Trung Quốc, quốc gia đối thủ đã được Mỹ giảm thuế xuống còn 30% trong tháng này để tiếp tục đàm phán thương mại.
“Các cuộc đàm phán với họ chẳng đi đến đâu!” – ông Trump viết. “Vì vậy, tôi đề nghị áp thuế 50% với EU, bắt đầu từ ngày 1/6/2025. Nếu sản phẩm được sản xuất tại Mỹ thì sẽ không bị đánh thuế.”
Phát biểu sau đó tại Phòng Bầu dục, ông Trump cho biết mình “không tìm kiếm một thỏa thuận” với EU và có thể trì hoãn áp thuế nếu nhiều công ty đầu tư vào Mỹ hơn.
“Tôi không muốn đàm phán gì thêm. Thỏa thuận đã được đặt ra rồi – là 50%.”
Apple, Samsung và các hãng công nghệ khác bị nhắm tới
Cùng với lời đe dọa về EU, ông Trump cũng nhắm đến Apple và các công ty công nghệ khác khi cảnh báo sẽ áp thuế 25% đối với tất cả điện thoại thông minh được sản xuất ngoài nước Mỹ, bao gồm cả Samsung.
“Tôi đã nói từ lâu với Tim Cook (CEO Apple) rằng iPhone bán tại Mỹ phải được sản xuất tại Mỹ – không phải Ấn Độ hay bất kỳ nơi nào khác,” ông viết. “Nếu không, Apple phải nộp thuế ít nhất 25%.”
Sau đó, ông Trump làm rõ rằng mọi điện thoại thông minh sản xuất ở nước ngoài đều sẽ bị áp thuế, có thể sớm bắt đầu từ cuối tháng 6.
Chiếc iPhone 16 mới được trưng bày trong buổi công bố sản phẩm mới tại trụ sở chính của Apple. (Nguồn: Associated PresĐiều đáng chú ý là ông Trump tuyên bố các công ty sẽ phải chịu mức thuế này – trái ngược với lập luận trước đây rằng các nước xuất khẩu sẽ gánh thuế. Trên thực tế, nhà nhập khẩu thường trả thuế, và chi phí thường được chuyển sang người tiêu dùng qua giá bán cao hơn.
Apple cho biết phần lớn iPhone bán ra tại Mỹ trong quý tài chính hiện tại được sản xuất tại Ấn Độ. Theo ước tính của các chuyên gia ngân hàng, một chiếc iPhone trị giá 1.200 đô la nếu sản xuất tại Mỹ có thể đội giá lên từ 1.500 đến 3.500 đô la.
Chứng khoán Mỹ lao dốc sau phát ngôn của Trump
Sau tuyên bố trên mạng xã hội, thị trường chứng khoán Mỹ lập tức phản ứng tiêu cực. Chỉ số S&P 500 đã giảm khoảng 0,5% trong phiên giao dịch chiều thứ Sáu.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho rằng EU đang gặp khó khăn vì "vấn đề hành động tập thể", khi 27 quốc gia thành viên đều bị đại diện bởi một nhóm duy nhất tại Brussels, khiến các nước đơn lẻ không kiểm soát được nội dung đàm phán.
Trump cho rằng thâm hụt thương mại giữa Mỹ và EU là “không thể chấp nhận được”. Tuy nhiên, phía EU lập luận rằng nếu tính cả dịch vụ, thì thương mại song phương tương đối cân bằng – với thặng dư hàng hóa chỉ ở mức 48 tỷ euro (91 tỷ đô).
Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul cảnh báo rằng thuế quan sẽ gây tổn hại cho cả hai nền kinh tế, và khẳng định Đức ủng hộ Ủy ban châu Âu trong nỗ lực bảo vệ thị trường.
“Chúng tôi vẫn hy vọng vào đối thoại,” ông nói từ Berlin. “Chúng tôi ủng hộ đàm phán và đồng thời sẽ bảo vệ thị trường châu Âu.”
Giới chuyên gia: Đây có thể là chiêu “mặc cả mạo hiểm”
Chuyên gia Mary Lovely từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson nhận định rằng mức thuế 50% với EU nhiều khả năng chỉ là chiêu mặc cả của Trump. Tuy nhiên, bà cho rằng chiến thuật này khiến Mỹ trở nên kém tin cậy trong vai trò là đối tác thương mại.
“Chính sách này cho thấy Mỹ hành xử theo cảm tính, không theo pháp luật,” bà nói.
Chuyên gia người Đức Marcel Fratscher cũng chỉ trích chiến lược của EU và Đức là “thất bại hoàn toàn”, vì sự chần chừ và nhượng bộ chỉ làm Trump thấy yếu thế và tiếp tục gây sức ép.
Mối quan hệ "nóng - lạnh" giữa Trump và Apple
Dù từng ca ngợi Apple vì cam kết đầu tư 500 tỷ USD vào AI tại Mỹ, Trump lại quay lưng với công ty chỉ trong một tuần. Phát biểu tại Qatar, ông nói:
“Tôi nói với Tim Cook, ‘Bạn là bạn tôi, tôi đã đối xử tốt với bạn. Nhưng giờ tôi nghe tin bạn xây nhà máy ở Ấn Độ. Tôi không muốn điều đó.’”
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent lắng nghe Tổng thống Donald Trump phát biểu với các phóng viên tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng. (Nguồn: Associated Press)Chuyên gia Ben Wood từ CCS Insight nhận định rằng sự khó lường từ chính quyền Mỹ khiến Apple khó có thể lên kế hoạch dài hạn.
“Mọi thứ có thể thay đổi chỉ sau một đêm,” ông nói. “Apple đang phải ứng phó với quá nhiều biến số nằm ngoài tầm kiểm soát.”
Theo 1news – Khoa Tran