Với nhiều người, một ngày mới chỉ thật sự bắt đầu sau khi nhâm nhi tách cà phê đầu tiên. Thức uống này mang lại cảm giác tỉnh táo, dễ chịu và là một trong những loại đồ uống phổ biến nhất trên thế giới.
Một phần của nghi lễ hàng ngày, nhưng có thể có những tác động không mong muốn nếu bạn dùng thuốc. (Nguồn: istock.com)Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Dipa Kamdar (Anh Quốc), cà phê không hoàn toàn “vô hại” như bạn tưởng – đặc biệt khi nó tương tác với một số loại thuốc, có thể làm giảm hiệu quả điều trị hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ.
Dưới đây là những loại thuốc phổ biến có thể bị ảnh hưởng bởi cà phê – và cách bạn nên dùng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe:
1. Thuốc cảm lạnh và cúm
Cà phê là chất kích thích hệ thần kinh trung ương. Một số loại thuốc trị cảm như pseudoephedrine (có trong Sudafed) cũng là chất kích thích. Khi dùng chung, tác động có thể tăng cường, gây bồn chồn, nhức đầu, tim đập nhanh, mất ngủ.
Một số loại thuốc cảm còn có caffeine bổ sung, càng làm tăng nguy cơ này. Nghiên cứu cho thấy việc kết hợp caffeine và pseudoephedrine còn có thể tăng đường huyết và nhiệt độ cơ thể, đặc biệt nguy hiểm với người bị tiểu đường.
Caffeine cũng có thể tương tác với thuốc ADHD như amphetamines, hoặc thuốc hen suyễn như theophylline – làm tăng các tác dụng phụ như rối loạn giấc ngủ và tim đập nhanh.
2. Thuốc tuyến giáp
Levothyroxine, thuốc điều trị suy giáp, cực kỳ nhạy cảm với thời điểm uống. Nghiên cứu cho thấy uống cà phê quá sớm sau khi dùng thuốc có thể làm giảm hấp thụ tới 50%.
Caffeine làm tăng nhu động ruột, khiến thuốc không đủ thời gian hấp thụ, thậm chí còn liên kết với thuốc trong dạ dày, làm giảm hiệu quả.
Nếu hấp thụ bị cản trở, các triệu chứng mệt mỏi, tăng cân, táo bón có thể quay trở lại dù bạn dùng thuốc đúng cách.
Lưu ý: Điều này cũng áp dụng với nhóm thuốc loãng xương bisphosphonates như alendronate và risedronate, vốn cũng cần uống lúc bụng đói và cách xa thức ăn hoặc cà phê từ 30-60 phút.
3. Thuốc chống trầm cảm và thuốc tâm thần
Các loại thuốc SSRI như sertraline và citalopram có thể bị caffeine giảm hấp thụ khi liên kết trong dạ dày, làm giảm hiệu quả điều trị.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA) như amitriptyline được chuyển hóa qua enzyme CYP1A2 – giống như caffeine. Khi cả hai "cạnh tranh" để chuyển hóa, điều này có thể tăng tác dụng phụ của thuốc hoặc làm caffeine tồn tại lâu hơn trong cơ thể, gây bồn chồn, mất ngủ.
Thuốc clozapine (chống loạn thần) cũng dùng CYP1A2. Một nghiên cứu cho thấy uống 2-3 tách cà phê có thể làm tăng nồng độ clozapine trong máu lên tới 97%, gây buồn ngủ, lú lẫn hoặc các biến chứng nghiêm trọng hơn.
4. Thuốc giảm đau
Một số loại thuốc giảm đau không kê đơn như aspirin hoặc paracetamol có thêm caffeine. Cà phê có thể giúp tăng tốc độ hấp thụ thuốc, khiến thuốc phát huy tác dụng nhanh hơn.
Tuy nhiên, điều này cũng tăng nguy cơ kích ứng dạ dày hoặc xuất huyết, nhất là khi bạn tiêu thụ thêm caffeine từ nhiều nguồn khác nhau. Dù chưa ghi nhận nhiều trường hợp nghiêm trọng, nhưng người dùng vẫn nên thận trọng.
(Nguồn: istock.com)5. Thuốc tim mạch
Caffeine có thể tạm thời làm tăng huyết áp và nhịp tim, kéo dài trong 3–4 tiếng. Với người đang dùng thuốc huyết áp hoặc thuốc kiểm soát nhịp tim, điều này có thể làm giảm hiệu quả điều trị.
Điều này không đồng nghĩa người có bệnh tim phải kiêng hoàn toàn cà phê, nhưng nên theo dõi cơ thể và cân nhắc giảm liều lượng hoặc chuyển sang cà phê không caffeine (decaf) nếu cần thiết.
✅ Làm sao để cà phê không ảnh hưởng đến thuốc của bạn?
• Uống levothyroxine và bisphosphonates khi bụng đói, chỉ với nước lọc, và chờ ít nhất 30-60 phút trước khi dùng cà phê hoặc ăn sáng.
• Thận trọng với thuốc cảm, hen suyễn, và ADHD – cà phê có thể làm tăng tác dụng phụ.
• Nếu đang dùng thuốc trầm cảm, thuốc chống loạn thần hoặc thuốc tim mạch, hãy trao đổi với bác sĩ về thói quen dùng cà phê.
• Nếu cảm thấy bồn chồn, mất ngủ, đánh trống ngực, hãy xem xét giảm lượng caffeine hoặc chuyển sang loại decaf.
• Mỗi người chuyển hóa caffeine khác nhau – có người uống ba ly vẫn ổn, có người uống một ly đã thấy khó chịu. Lắng nghe cơ thể bạn, và hỏi dược sĩ hoặc bác sĩ nếu có nghi ngờ.
Bạn có thể phải quyết định xem có nên tiếp tục uống cà phê trong khi điều trị hay không. (Nguồn: istock.com)Tóm lại: Cà phê không chỉ đơn giản là thói quen – đó là một hợp chất mạnh có thể can thiệp vào quá trình điều trị bằng thuốc. Một cuộc trò chuyện ngắn với chuyên gia y tế có thể giúp bạn tránh được tác dụng phụ, cải thiện hiệu quả điều trị, và tiếp tục thưởng thức cà phê mỗi sáng một cách an toàn.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran