RNZ sắp ra mắt podcast mới "No Stupid Questions" với Susan Edmunds, giải đáp những thắc mắc về tiền bạc và kinh tế. Một trong những câu hỏi được nhiều người quan tâm là:
👉 Liệu con cái có đương nhiên được thừa kế một phần tài sản của cha mẹ, ngay cả khi không có tên trong di chúc? Và nếu không để lại di chúc thì con cái có được thừa kế hay không?
Con cái có thể bị loại khỏi di chúc không?
Thực tế, việc cha mẹ cố tình loại bỏ hoàn toàn con khỏi quyền thừa kế là rất khó.
Theo Đạo luật Bảo vệ Gia đình (Family Protection Act) tại New Zealand, con cái có thể khởi kiện nếu cảm thấy mình bị bỏ sót hoặc được chia phần không thỏa đáng.
Trong giai đoạn 2010–2020, ít nhất 93 vụ kiện loại này đã được nộp lên tòa. Khi xét xử, tòa sẽ xem:
• Người lập di chúc có nghĩa vụ chăm lo cho con hay không.
• Việc lập di chúc có vi phạm nghĩa vụ đó hay không.
Nói cách khác, tòa án thường dễ chấp nhận việc cha mẹ chia không đồng đều giữa các con hơn là loại bỏ hẳn một người con.
Ủy ban Luật pháp (Law Commission) từng đề xuất thay đổi, chỉ cho phép con cái khiếu nại nếu dưới 25 tuổi, khuyết tật hoặc thật sự gặp khó khăn tài chính.
Nếu không có di chúc, ai sẽ thừa kế?
Trong trường hợp người mất không để lại di chúc, tài sản được phân chia theo Đạo luật Quản lý Tài sản (Administration Act):
• Nếu có vợ/chồng hoặc bạn đời: họ nhận toàn bộ đồ dùng cá nhân (xe, đồ gia dụng…), 155.000 đô đầu tiên, và 1/3 số còn lại.
• 2/3 còn lại được chia đều cho con.
• Nếu không có con, vợ/chồng nhận toàn bộ sau khi chia cho cha mẹ (nếu còn sống).
• Nếu chỉ có con mà không có vợ/chồng: con cái nhận toàn bộ tài sản, chia đều.
• Nếu không có vợ/chồng, con cái: cha mẹ là người thừa kế. Nếu cha mẹ mất, tài sản được chuyển cho họ hàng, và cuối cùng là Nhà nước.
Lương hưu NZ Super và mức sống của người già
Một độc giả 72 tuổi chia sẻ: sống một mình, không nợ nần, dựa vào lương hưu, nhưng vẫn cảm thấy chật vật. Ông đặt câu hỏi:
👉 Lương hưu ở New Zealand được tính theo tỷ lệ nào của mức lương trung bình?
Câu trả lời:
• NZ Super được điều chỉnh hằng năm dựa trên lạm phát và mức lương trung bình.
• Với cặp đôi đủ điều kiện, lương hưu sau thuế bằng 66% mức lương trung bình sau thuế.
• Với người độc thân, con số này khoảng 40%, tức khá sát với tính toán 38% của ông.
Hiện tại:
• Người độc thân sống một mình: 27.998 đô/năm sau thuế (hơn 32.600 đô trước thuế).
• Cặp đôi: 43.074 đô /năm sau thuế.
So sánh quốc tế:
• Úc: lương hưu tối đa khoảng 27.333 AUD/năm trước thuế, nhưng bị kiểm tra thu nhập và tài sản (means-tested).
• Anh: lương hưu cơ bản khoảng 12.000 GBP/năm.
Kết luận
• Con cái không đương nhiên mất quyền thừa kế nếu bị loại khỏi di chúc – họ vẫn có thể khởi kiện theo luật.
• Nếu không có di chúc, luật định rõ ràng cách chia tài sản cho vợ/chồng, con cái và thân nhân.
• Lương hưu NZ Super chiếm khoảng 40% mức lương trung bình với người độc thân, đủ để sống tiết kiệm nhưng không dư dả.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran