Tòa án Hiến pháp Thái Lan hôm thứ Sáu đã ra phán quyết bãi nhiệm Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra vì vi phạm đạo đức chỉ sau một năm cầm quyền, giáng thêm một đòn nặng nề vào gia tộc Shinawatra và có thể mở ra giai đoạn bất ổn mới cho chính trường Thái Lan.
Thủ tướng Thái Lan bị sa thải Paetongtarn Shinawatra, vẫy tay chào từ trong xe khi bà rời Tòa nhà Chính phủ sau khi bị Tòa án Hiến pháp sa thải tại Bangkok vào ngày 29 tháng 8 năm 2025. Ảnh: LILLIAN SUWANRUMPHA / AFPThủ tướng trẻ nhất Thái Lan mất chức
Paetongtarn, 39 tuổi, là nữ thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử Thái Lan, đồng thời là người thứ sáu thuộc hoặc được hậu thuẫn bởi gia tộc Shinawatra bị quân đội hoặc tòa án loại bỏ trong hai thập kỷ đầy biến động.
Trong phán quyết 6–3, tòa cho rằng bà đã đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích quốc gia, làm tổn hại uy tín đất nước và gây mất lòng tin công chúng.
Nguyên nhân đến từ một cuộc điện thoại rò rỉ hồi tháng 6 với cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen, khi hai nước đứng trước nguy cơ xung đột biên giới. Giao tranh sau đó đã bùng phát và kéo dài 5 ngày.
Tòa nhận định Paetongtarn có mối quan hệ cá nhân thiên lệch với phía Campuchia và “sẵn sàng hành động theo ý muốn của Campuchia”.
Gia tộc Shinawatra thêm một lần lung lay
Paetongtarn – con gái của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra – từng lên nắm quyền sau khi người tiền nhiệm Srettha Thavisin bị chính tòa này phế truất năm ngoái.
Bà đã xin lỗi về cuộc gọi rò rỉ và khẳng định mục tiêu chỉ nhằm tránh chiến tranh. Tuy nhiên, phán quyết này tiếp tục cho thấy cuộc đấu tranh quyền lực bất tận giữa các chính phủ dân cử dòng Shinawatra với giới bảo thủ, quân đội và hoàng gia.
Ai sẽ thay thế Paetongtarn?
Phó Thủ tướng Phumtham Wechayachai và nội các sẽ điều hành chính phủ lâm thời cho đến khi quốc hội bầu thủ tướng mới. Hiện có 5 ứng viên đủ điều kiện, trong đó Pheu Thai chỉ có Chaikasem Nitisiri (77 tuổi) – cựu tổng chưởng lý, ít kinh nghiệm nội các và giữ vai trò khá mờ nhạt.
Một số cái tên khác được nhắc đến gồm:
• Anutin Charnvirakul, cựu Phó Thủ tướng, người đã rút đảng của mình khỏi liên minh Pheu Thai sau vụ lộ cuộc gọi.
• Prayuth Chan-ocha, cựu Thủ tướng và lãnh đạo cuộc đảo chính năm 2014, nay đã nghỉ chính trị.
Việc lựa chọn tân thủ tướng được dự báo khó khăn và kéo dài, do liên minh Pheu Thai mong manh, dễ bị đối lập thách thức.
Chính trị Thái Lan đối mặt bất ổn
Phán quyết diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Thái Lan tăng trưởng èo uột, dự kiến chỉ đạt 2,3% năm nay, trong khi cải cách chính trị và xã hội vẫn đình trệ, làm gia tăng bất mãn trong công chúng.
“Việc bổ nhiệm thủ tướng mới sẽ rất khó khăn và có thể tốn nhiều thời gian. Các đảng khó tìm được lợi ích chung. Pheu Thai đang ở thế bất lợi,” – chuyên gia chính trị Stithorn Thananithichot (ĐH Chulalongkorn) nhận định.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen