Đêm qua, chuông báo cháy trong phòng con tôi reo lên lúc 2h30 sáng mà không có lý do. Lũ trẻ không hề tỉnh dậy, nhưng vợ chồng tôi thì bị đánh thức trong cơn hoảng hốt, tim đập thình thịch.
Không ai cần phải nôn nao cả. (Nguồn: istock.com)Sau đó, tôi cố gắng ngủ lại bằng cách nghe podcast, nhưng một tiếng gọi của con một giờ sau khiến giấc ngủ tan biến. Càng không ngủ được, tôi càng bực bội và lo sợ ngày hôm sau sẽ mệt mỏi.
Câu chuyện này được viết ra từ trải nghiệm thực tế sau một đêm “đứt gãy” giấc ngủ.
Giấc ngủ chất lượng – nền tảng cho sức khỏe thể chất và tinh thần
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ chất lượng giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ bệnh tim và tiểu đường.
Giấc ngủ sâu còn kích hoạt hệ thống “làm sạch não”, giúp loại bỏ độc tố và giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.
Chính vì vậy, một xu hướng mới nổi trên mạng xã hội có tên “sleep maxxing” – nơi người dùng tìm mọi “mẹo tối ưu giấc ngủ”, từ khoa học đến kỳ quặc.
Nhưng thực tế, điều gì xảy ra khi bạn có một đêm mất ngủ tồi tệ, hoặc nhiều đêm liên tiếp?
Ngủ (hình minh họa) (Nguồn: rnz.co.nz)Khi mất ngủ – đừng hoảng sợ
Theo chuyên gia tâm lý Dan Ford, người sáng lập The Better Sleep Clinic ở Auckland, việc mất ngủ thỉnh thoảng là điều bình thường.
“Điều quan trọng là đừng hoảng loạn. Mọi người đọc trên mạng rồi lo sợ rằng chỉ một đêm mất ngủ sẽ gây hại khủng khiếp. Nhưng cơ thể bạn sẽ tự phục hồi, nên không cần quá lo lắng.”
Khoảng 25% người New Zealand mắc các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ mãn tính, ngưng thở khi ngủ hoặc hội chứng chân không yên.
Nếu tình trạng mất ngủ xảy ra ba đêm mỗi tuần trong ba tháng, có thể bạn đang gặp rối loạn giấc ngủ. Ford khuyến nghị nên gặp bác sĩ hoặc chuyên gia giấc ngủ sau một tháng mất ngủ thường xuyên.
(Nguồn: istock.com)Cách phục hồi sau một đêm mất ngủ
1. Giữ nguyên thói quen ngủ
Giống như trẻ nhỏ, người lớn cũng phát triển tốt với lịch ngủ đều đặn. Dù có mất ngủ, bạn nên dậy đúng giờ như thường lệ.
“Đừng cố ngủ nướng để bù giấc – điều đó có thể khiến cơ thể càng mệt hơn,” Ford nói.
Buổi tối sau đó, cũng không nên đi ngủ sớm hơn bình thường. Cơ thể bạn sẽ tự cân bằng bằng giấc ngủ sâu và chất lượng hơn vào đêm kế tiếp.
Một chiếc giường bừa bộn (ảnh tư liệu). (Nguồn: istock.com)2. Ngủ ngắn chiến lược
Theo TS Karyn O’Keeffe từ Trung tâm Nghiên cứu Giấc ngủ & Thức tỉnh (Đại học Massey), một giấc ngủ trưa ngắn dưới 30 phút có thể giúp tăng tỉnh táo và giảm mệt mỏi.
Tuy nhiên, nếu ngủ lâu hơn, bạn có thể rơi vào trạng thái “quán tính giấc ngủ” (sleep inertia) – cảm giác uể oải, chậm phản xạ và giảm tập trung.
Thời điểm lý tưởng để chợp mắt là giữa hoặc cuối buổi chiều, khi cơ thể tự nhiên rơi vào giai đoạn giảm tỉnh táo.
3. Giữ an toàn trong ngày hôm sau
Giáo sư Leigh Signal (ĐH Massey) khuyến cáo, thiếu ngủ làm giảm khả năng tập trung, đặc biệt khi làm việc đơn điệu hoặc cần sự cảnh giác cao.
(Nguồn: istock.com)“Nếu có thể, hãy tránh lái xe đường dài hoặc thực hiện các công việc nguy hiểm sau một đêm mất ngủ.”
4. Caffeine – dùng đúng cách
Một lượng caffeine hợp lý vào buổi sáng có thể giúp bạn tỉnh táo, nhưng không nên xem đó là “liều thuốc chữa mất ngủ”.
“Tôi thường không uống cà phê sau 10h30 sáng,” Signal chia sẻ, “để đảm bảo caffeine không ảnh hưởng đến giấc ngủ tối.”
Cho dù là cà phê hay matcha thì chúng đều không hề rẻ. (Nguồn: istock.com)Caffeine mất khoảng 4–6 giờ để giảm một nửa trong cơ thể, và thời gian này thay đổi tùy từng người.
5. Đừng bỏ tập thể dục
Bạn có thể nghĩ nên “giữ sức” sau một đêm thiếu ngủ, nhưng Ford khuyên nên vận động nhẹ buổi sáng.
“Tập thể dục, hít thở không khí và ánh sáng tự nhiên buổi sáng giúp hệ thống cơ thể hoạt động tốt hơn.”
Nghiên cứu cũng cho thấy tập thể dục giúp cải thiện tâm trạng và khả năng tập trung, dù bạn ngủ không đủ.
Liệu việc tập luyện chỉ 10 hoặc 15 phút có thực sự giúp bạn khỏe mạnh không? (Nguồn: istock.com)6. Bổ sung nước
Cơ thể thường giảm tiết nước tiểu khi ngủ, nhưng nếu bạn thức giấc nhiều lần, có thể bị mất nước nhẹ.
“Một phần cảm giác mệt mỏi đôi khi đến từ việc thiếu nước chứ không phải thiếu ngủ,” Ford nói.
Kết luận
Một đêm mất ngủ không phải là thảm họa. Điều quan trọng là giữ thói quen ổn định, ngủ ngắn đúng cách, tránh caffeine muộn, và vận động nhẹ nhàng để giúp cơ thể tự cân bằng.
Hãy nhớ – một đêm tệ không phá hỏng giấc ngủ cả đời bạn.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran