Chính phủ New Zealand vừa công bố mục tiêu khí mê-tan mới cho năm 2050, được cho là “dựa trên cơ sở khoa học”, nhằm giúp các nhà xuất khẩu giảm phát thải nhưng vẫn duy trì năng suất và năng lực cạnh tranh thương mại.
Bộ trưởng Nông nghiệp, Thương mại và Đầu tư Todd McClay. Ảnh: RNZ / Samuel RillstoneTheo thông báo ngày Chủ nhật, mục tiêu mới đặt mức giảm 14–24% so với năm 2017 vào năm 2050, dựa trên kết quả Báo cáo Đánh giá Khoa học về Mê-tan công bố năm 2024.
Mức này thấp hơn đáng kể so với mục tiêu trước đây là giảm 24–47%.
Bộ trưởng Nông nghiệp, Thương mại và Đầu tư Todd McClay cho biết chính phủ đã làm việc chặt chẽ với ngành nông nghiệp và tiếp thu nhiều ý kiến tư vấn để đưa ra mục tiêu thực tế hơn.
“Hôm nay, chúng tôi công bố một lộ trình công bằng, thiết thực, phản ánh hiệu quả của nông nghiệp New Zealand, bảo vệ việc làm và sản xuất, đồng thời vẫn giữ vững cam kết khí hậu,” ông McClay nói.
Ủy ban Biến đổi Khí hậu (CCC) — cơ quan độc lập tư vấn cho chính phủ — từng cho rằng mục tiêu theo báo cáo 2024 chưa đủ cao, và đề xuất mức giảm 35–47% vào năm 2050.
Bộ trưởng Biến đổi Khí hậu Simon Watts khẳng định chính phủ vẫn cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng thời nhấn mạnh nông nghiệp sẽ tiếp tục đóng góp công bằng vào nỗ lực này.
Tranh cãi giữa các đảng phái
Đảng ACT hoan nghênh quyết định giảm mục tiêu mê-tan, gọi đây là “chiến thắng” cho nông dân.
“Hôm nay, cuộc tấn công phi thực tế vào nông dân đã chấm dứt. Quyết định này dựa trên khoa học, không phải ý thức hệ,” lãnh đạo đảng ACT David Seymour tuyên bố.
Trong khi đó, Đảng Xanh chỉ trích mạnh mẽ, cho rằng việc “cắt giảm mục tiêu một nửa” là “thủ thuật tính toán rẻ tiền”.
“Thủ tướng Christopher Luxon vừa hạ thấp tham vọng khí hậu, dẫn đến chi phí sinh hoạt cao hơn và hậu quả nặng nề hơn cho chính nông dân,” đồng lãnh đạo Đảng Xanh Chlöe Swarbrick nói.
Bà cảnh báo:
Chính phủ loại bỏ thuế mê-tan, đầu tư công nghệ giảm phát thải
Cùng với mục tiêu mới, chính phủ xác nhận sẽ không đánh thuế khí mê-tan trong nông nghiệp, vì cho rằng điều này có thể đóng cửa trang trại, mất việc làm và giảm sản lượng.
Thay vào đó, giảm phát thải sẽ được thực hiện thông qua hợp tác công–tư và đổi mới trong ngành.
Các điểm chính trong gói chính sách gồm:
• Rà soát lại mục tiêu mê-tan sinh học vào năm 2040 để bảo đảm phù hợp với khoa học và tiến trình của các đối tác thương mại.
• Không áp thuế mê-tan nông nghiệp, tránh nguy cơ “chảy máu sản xuất” ra nước ngoài.
• Khuyến khích doanh nghiệp tiên phong như Fonterra và Silver Fern Farms dẫn dắt giảm phát thải.
• Cân nhắc tách riêng mục tiêu khí mê-tan trong các cam kết khí hậu quốc tế tương lai của New Zealand.
• Bảo vệ vai trò sản xuất lương thực, điều chỉnh luật trong nước phù hợp ngôn ngữ của Thỏa thuận Paris.
Để hỗ trợ mục tiêu mới, chính phủ cho biết đang đầu tư hơn 400 triệu đô cùng ngành nông nghiệp để phát triển và triển khai các công nghệ cắt giảm mê-tan, với sản phẩm đầu tiên dự kiến ra mắt năm 2026 và tới 11 công nghệ mới trước năm 2030.
Một trong số đó là EcoPond, công nghệ có thể giảm hơn 90% lượng khí phát thải từ hồ chứa chất thải chăn nuôi, cùng với tiến bộ trong giống vật nuôi, thức ăn và quản lý trang trại.
“Nếu 30% nông dân áp dụng các công nghệ này trước năm 2030, tổng phát thải nông nghiệp của New Zealand có thể giảm 7–14%,” ông Watts cho biết.
“Chúng tôi chọn con đường công nghệ và hợp tác, không phải đánh thuế — giúp giảm phát thải mà vẫn duy trì lợi nhuận và năng suất.”
Nông dân hoan nghênh, gọi là ‘bước tiến lâu dài’
Hiệp hội Nông dân Federated Farmers ca ngợi quyết định này là “bước tiến đã được chờ đợi từ lâu”, cho rằng chính sách mới thực tế và công bằng hơn.
“Trong nhiều năm, nông dân New Zealand đã bị mắc kẹt trong những chính sách khí hậu phi khoa học và không khả thi,” Chủ tịch Wayne Langford nói.
“Việc loại bỏ ý tưởng đánh thuế mê-tan là tin cực kỳ tốt, giúp hàng nghìn gia đình nông dân yên tâm tiếp tục sản xuất.”
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran