Tại khu vực South Westland, đàn hươu hoang dã (feral deer) đang tàn phá rừng nguyên sinh, đồng cỏ và gây thiệt hại lớn cho nông dân, trong khi Cục Bảo tồn (DOC) thừa nhận không có ngân sách hoặc kế hoạch cụ thể để giải quyết tình trạng này.
Nông dân cho biết đồng cỏ và rừng đang bị đe dọa bởi hươu nai (ảnh tư liệu của Westland). (Nguồn: Báo cáo Dân chủ Địa phương)Vấn nạn hươu hoang ngày càng nghiêm trọng
Tại cuộc họp gần đây của Hội đồng Bảo tồn West Coast Tai Poutini, các thành viên cảnh báo rằng tình trạng hươu hoang đang leo thang nhanh chóng trong khu vực.
Tiến sĩ Barry Wards, thành viên hội đồng và người nhiều năm kêu gọi DOC xây dựng chính sách quản lý hươu hoang toàn quốc, cho biết:
“Chúng ta cần nâng cao nhận thức và tìm giải pháp quản lý đồng bộ hơn. Hiện nay việc quản lý rất rời rạc và vấn đề đang ngày càng tồi tệ.”
Wards cho biết các Hội đồng Bảo tồn tại Southland và Wellington cũng bày tỏ lo ngại tương tự.
DOC xác nhận hiện không có chính sách quốc gia riêng về kiểm soát hươu hoang.
DOC thừa nhận “nguồn lực hạn chế”
Mike Perry, quản lý chương trình động vật hoang dã của DOC, cho biết hiện cơ quan chỉ thực hiện kiểm soát hươu trên khoảng 140.000 ha đất bảo tồn, một con số rất nhỏ so với tổng diện tích toàn quốc.
“Phần lớn ngân sách kiểm soát sinh vật gây hại được tập trung vào dê, tahr (loài sơn dương Himalaya) và hươu ở ngoài vùng phân bố tự nhiên, đặc biệt là đàn hươu sika tại Northland,” ông Perry nói.
Theo ông, việc kiểm soát hươu ở South Westland hiện không nằm trong danh sách ưu tiên, dù số lượng hươu hoang đang tăng trên toàn quốc.
“Chúng tôi đang phối hợp với thợ săn thương mại và giải trí để kiểm soát, đồng thời triển khai thêm hoạt động tại Maruia, Mokihinui (Buller) và Fiordland.”
Perry cho biết 97% diện tích đất bảo tồn được mở cho thợ săn giải trí, trong khi thợ săn thương mại có thể xin cấp phép đặc biệt.
Người dân địa phương: “Thợ săn không đủ, hươu thì quá nhiều”
Tuy nhiên, người dân địa phương cho rằng trông chờ vào thợ săn là điều viển vông.
Gerry McSweeney, nhà bảo tồn lâu năm và chủ nhà nghỉ sinh thái tại hồ Moeraki (phía bắc Haast), cho biết:
“Số lượng thợ săn giải trí không đủ. Mỗi lần đi dạo 40 phút ở Monro Beach, chúng tôi đều thấy hươu. DOC từng có chương trình kiểm soát động vật hoang dã thu hồi tới 60.000 con hươu mỗi năm, giờ thì không còn nữa.”
Ông mô tả nhiều khu rừng nguyên sinh bị hươu ăn trụi lớp thực vật tầng thấp, khiến nền rừng trơ trụi, không còn sức sống.
Nông dân Westland thiệt hại nặng nề
Thomas Condon, nông dân nuôi bò thịt tại thung lũng Mahitahi (phía nam sông băng Fox Glacier), cho biết gia đình ông đã canh tác ở đây từ những năm 1880.
“Trước đây, rừng rậm đến mức không thể đi bộ qua. Giờ thì thưa thớt đến nỗi có thể cưỡi ngựa phi nước đại giữa rừng,” ông nói.
“Chồn opossum ăn phần ngọn, còn hươu thì ăn sạch phần còn lại.”
Condon cho biết thiệt hại đồng cỏ lên tới 50%, năng suất giảm khoảng 20%, và ông đã phải chi 35.000 NZD để dựng hàng rào ngăn hươu.
“Chúng tôi từng thuê người tiêu diệt, nhưng khi thấy từng đàn hươu 30 con mỗi đêm, công sức đó chẳng đáng kể gì. Giết vài con thì những con khác lại kéo xuống lấp chỗ trống.”
Theo ông, biện pháp duy nhất có thể kiểm soát hiệu quả là phun thuốc độc 1080 từ trên không – một phương pháp gây tranh cãi.
“Nó sẽ giúp tái sinh các loài cây bản địa như tầm gửi. Hươu đang phá hủy tất cả. Nhưng DOC lại nói khu vực này chưa đủ giá trị bảo tồn để thực hiện.”
DOC: Ưu tiên kiểm soát loài tahr
Mike Perry cho biết ưu tiên chính của DOC ở South Westland là kiểm soát tahr, do nguồn lực có hạn.
DOC hiện chi khoảng 306 triệu NZD mỗi năm để kiểm soát sinh vật gây hại, và năm 2022 được bổ sung 10 triệu NZD từ Quỹ Du khách Quốc tế (International Visitor Levy) để giảm số lượng hươu và dê tại các Vườn quốc gia.
“Chúng tôi muốn làm nhiều hơn, nhưng phải tập trung nguồn lực vào những hệ sinh thái có giá trị bảo tồn cao nhất,” ông nói.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran