Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Auckland vừa đạt bước tiến quan trọng trong việc sử dụng tế bào gốc dây rốn để điều trị keratoconus – một bệnh lý giác mạc có thể dẫn đến mù lòa.
Nếu mọi việc không suôn sẻ, tế bào gốc có thể biến đổi thành các tế bào khác - ví dụ như tế bào tạo tóc hoặc răng - thay vì tế bào tạo mắt. Ảnh: 123RFGiáo sư Trevor Sherwin và cộng sự đã thử nghiệm tế bào gốc nhằm phục hồi giác mạc – lớp mô trong suốt, mỏng hình vòm ở phía trước mắt. Để phương pháp thành công, tế bào gốc phải hòa nhập vào mô giác mạc hiện có trước khi biến đổi thành đúng loại tế bào cần thiết. Nếu quá trình sai lệch, chúng có thể trở thành… tế bào tóc hoặc răng.
Sherwin cho biết trong chương trình Nine to Noon rằng hôm thứ Tư, nhóm đã thông báo kết quả khả quan: trong thử nghiệm trên giác mạc bệnh lý được hiến tặng, tế bào gốc đã bắt đầu tạo ra đúng loại protein mong muốn.
Hy vọng mới thay thế ghép giác mạc
Hiện nay, với đa số bệnh nhân keratoconus, ghép giác mạc là lựa chọn duy nhất để khôi phục thị lực; các phương pháp khác chỉ có tác dụng làm chậm tiến triển bệnh. Tuy nhiên, nguồn giác mạc hiến tặng luôn khan hiếm và thời gian chờ đợi kéo dài.
Vì vậy, nhóm Sherwin hướng đến một giải pháp khác.
Trên thế giới, nhiều nhóm đang nỗ lực nuôi giác mạc trong phòng thí nghiệm để thay thế mô hiến tặng. Nhưng nhóm của Đại học Auckland lại đi theo hướng khác: tái tạo giác mạc ngay trong mắt bệnh nhân.
Sherwin giải thích:
“Chúng tôi muốn đưa tế bào gốc trực tiếp vào giác mạc. Những tế bào này sẽ hòa nhập vào mô và tái tạo lại giác mạc ngay trong mắt bệnh nhân, giúp họ không cần phẫu thuật thêm.”
Giáo sư Trevor Sherwin. Ảnh: 123rfPhát triển thuốc nhỏ mắt mang tính đột phá
Keratoconus khiến giác mạc mỏng dần và biến dạng thành hình nón, làm suy giảm nghiêm trọng khả năng nhìn. Bên cạnh trị liệu tế bào, nhóm nghiên cứu cũng phát triển thuốc nhỏ mắt thế hệ mới, kết hợp yếu tố tăng trưởng và steroid.
Trong phòng thí nghiệm, loại thuốc này đã kích thích tế bào tạo ra một loại protein mà cơ thể không còn sản xuất sau khi sinh. Dự kiến, khi kết hợp với loại kính áp tròng chuyên dụng, thuốc nhỏ mắt có thể điều trị và định hình lại giác mạc mà không cần ghép.
Sắp bước vào thử nghiệm lâm sàng
Bước tiếp theo của công trình là thử nghiệm lâm sàng trên người. Dù nhiều phương pháp hiện có có thể làm chậm tổn thương do keratoconus, chúng không thể phục hồi giác mạc đã hư hại.
Sherwin gọi hướng đi mới là y học tái tạo (regenerative medicine):
“Chúng tôi hy vọng có thể khôi phục mô giác mạc và khôi phục chức năng mà bệnh nhân đã mất.”
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen