Dù số người dùng steroid đồng hóa tại Úc tăng mạnh trong những năm gần đây, hệ thống y tế vẫn chưa có các hướng dẫn lâm sàng chính thức để hỗ trợ người dùng ngừng sử dụng an toàn.
Sử dụng steroid lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề về tim mạch, suy giảm chức năng gan, suy thận và bệnh tâm thần. Ảnh: ABC News: Mark LeonardiCố gắng điều hòa hơi thở, George Napper cúi người nắm chặt thanh đòn tạ nặng trước mặt. Chỉ vài tuần trước đó, lực sĩ nâng tạ này đã cận kề cái chết sau khi sử dụng steroid với liều lượng quá cao, dẫn đến cơn đau tim và phải nhập viện.
Thế nhưng, bất chấp những cảnh báo từ bạn bè và biến cố sức khỏe nghiêm trọng, Napper vẫn lái xe đến Melbourne để thi đấu tại một giải powerlifting chỉ một tháng sau khi xuất viện.
“Đó là một quyết định hoàn toàn ngu ngốc,” anh thừa nhận.
“Tôi có thực sự bị cuốn quá sâu và mất kiểm soát vì steroid đến vậy không?”
Sau giải đấu, Napper nhận ra mình buộc phải thay đổi. Trong suốt một năm sau đó, anh nỗ lực cai steroid, nhưng do thiếu hỗ trợ y khoa, anh chủ yếu dựa vào lời khuyên từ bạn bè trong phòng gym.
“Chúng ta có bác sĩ cung cấp đầy đủ thông tin về heroin và các loại ma túy khác,” Napper nói.
“Steroid đã tồn tại nhiều năm rồi, vậy tại sao chúng ta lại không có mức hỗ trợ tương tự?”
Tim Piatkowski cho rằng hiện nay còn thiếu chuyên môn lâm sàng trong việc sử dụng steroid. Ảnh: ABC News: Mark LeonardiKhông có hướng dẫn lâm sàng về việc cai steroid
Steroid đồng hóa androgen (AAS) là các loại thuốc tổng hợp mô phỏng hormone sinh dục nam testosterone. Theo Alcohol and Drug Foundation, steroid có thể được dùng hợp pháp cho mục đích y tế (như rối loạn hormone), hoặc bất hợp pháp cho mục đích tăng cơ và sức mạnh.
Việc sử dụng steroid không vì mục đích y tế là trái pháp luật tại Úc. Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Tim Piatkowski (Đại học Queensland), số người dùng steroid tại Úc đã “tăng bùng nổ” trong những năm gần đây.
Dữ liệu quốc gia cho thấy, trong 7 năm tính đến 2022–2023, tỷ lệ người Úc từng sử dụng steroid tăng gần 40%. Các vụ phát hiện steroid tại biên giới cũng đạt mức kỷ lục, tăng 64% trong giai đoạn 2020–2021 so với năm trước.
Dù vậy, hệ thống y tế vẫn chưa theo kịp xu hướng này.
“Úc thậm chí còn không có hướng dẫn lâm sàng tiêu chuẩn về cách ngừng sử dụng steroid một cách an toàn,” TS Piatkowski cho biết.
“Nếu ngày càng có nhiều người bắt đầu dùng, thì chắc chắn sẽ có lúc họ cần dừng lại – nhưng hiện nay chúng ta không có giải pháp hiệu quả.”
Người sử dụng steroid thường "luân phiên" liều lượng hoặc "tăng liều đột ngột rồi duy trì". Ảnh: Az Cosgrove“Chu kỳ” hay “blast and cruise”
Napper bắt đầu thử steroid từ khi còn ở độ tuổi 20 và tái sử dụng sau 15 năm, khi được chẩn đoán thiếu testosterone – có thể là hậu quả của việc dùng steroid trước đó.
Steroid không gây nghiện thể chất, nhưng cảm giác tự tin và ngoại hình cải thiện có thể dẫn đến nghiện tâm lý.
“Mọi người nói tôi trông rất tốt,” Napper kể.
“Và thế là tôi bắt đầu tăng liều.”
Nhiều người dùng áp dụng phương pháp “cycle” (dùng theo chu kỳ rồi nghỉ để phục hồi) hoặc “blast and cruise” – luân phiên giữa liều cao và liều thấp không nghỉ hoàn toàn. Napper chọn cách thứ hai, rủi ro hơn, và sử dụng liều rất cao.
Dần dần, anh gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng: khó thở, mất ngủ, và thường xuyên bị nghẹt thở do cơ thể tích nước quá mức.
“Cuối cùng thì mọi thứ cũng sẽ trả giá,” anh nói.
Định kiến từ bác sĩ, người dùng tìm đến mạng xã hội
Tác dụng phụ của steroid có thể bao gồm giữ nước, hung hăng, rụng tóc, mụn nặng, thay đổi ham muốn tình dục. Nam giới có thể bị nữ hóa tuyến vú và vô sinh, trong khi nữ giới có thể mọc lông quá mức và giọng trầm. Sử dụng lâu dài còn làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, suy gan, suy thận và rối loạn tâm thần.
Napper cho biết dù đã tìm được một bác sĩ thấu hiểu, nhiều người khác lại phản ứng đầy phán xét.
“Họ nói kiểu ‘anh không nên làm thế’ rồi yêu cầu tôi rời đi,” anh kể.
Theo TS Piatkowski, không ít người dùng steroid bị bác sĩ nói rằng “cứ ngừng đi” hoặc “anh tự làm hại mình”, khiến họ ngại tìm kiếm hỗ trợ y tế.
Thay vào đó, nhiều người tìm đến diễn đàn trực tuyến và mạng xã hội để học cách cai steroid – nơi có thể lan truyền thông tin sai lệch hoặc nguy hiểm.
Việc cai steroid vốn đã rủi ro, với các triệu chứng như mệt mỏi nghiêm trọng, mất khối cơ, giảm mật độ xương, và nguy hiểm nhất là trầm cảm, có thể dẫn đến ý nghĩ tự tử.
Một số diễn đàn bàn về “liệu pháp sau chu kỳ” (PCT) – sử dụng các thuốc khác để kích thích phục hồi hormone. Tuy nhiên, PCT chưa được công nhận hay chuẩn hóa trong y khoa.
“Chúng ta cần xây dựng một nền tảng bằng chứng vững chắc và xem điều gì thực sự khả thi,” TS Piatkowski nhấn mạnh.
“Tôi đang phải trả giá”
Hai năm sau cơn đau tim, Napper cho biết anh đã thoát khỏi sự phụ thuộc vào steroid và cảm thấy tốt hơn rất nhiều, nhưng con đường đó vô cùng gian nan.
“Đó thực sự là cơn ác mộng,” anh nói.
“Cần có nhiều thông tin hơn và nhiều bác sĩ sẵn sàng trao đổi thẳng thắn về lợi – hại của steroid.”
Hiện nay, khi các thanh niên trẻ hỏi anh về steroid trong phòng gym, câu trả lời của Napper luôn là: “Đừng.”
“Nếu bạn lạm dụng cơ thể khi còn trẻ, bạn sẽ phải trả giá khi về già,” anh nói.
“Tôi đang sống với điều đó ngay bây giờ.”
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran