Thủ tướng Christopher Luxon khẳng định không có ý định giảm nhẹ án phạt dành cho ba nghị sĩ thuộc Te Pāti Māori, sau hành động biểu tình bằng haka trong phiên họp đầu tiên của Dự luật Nguyên tắc Hiệp ước (Treaty Principles Bill).
Ủy ban Đặc quyền của Quốc hội đã đề xuất:
• Đình chỉ hai đồng lãnh đạo của Te Pāti Māori trong 21 ngày
• Đình chỉ nghị sĩ Hana-Rawhiti Maipi-Clarke trong 7 ngày – người đã khởi xướng haka nhưng sau đó có phần thể hiện sự ăn năn.
Chủ tịch Hạ viện Gerry Brownlee gọi đây là "án phạt rất nghiêm khắc" và nhấn mạnh rằng Quốc hội cần xem xét kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Tuy nhiên, theo ông Luxon, không cần thiết phải nhượng bộ.
“Ủy ban Đặc quyền được trao quyền để ra quyết định và đưa ra hình phạt phù hợp. Đó là vị trí của chúng tôi và chúng tôi chấp nhận,” Luxon phát biểu với RNZ.
Khi được hỏi liệu tất cả nghị sĩ của Đảng Quốc gia (National Party) có đồng tình với mức án hay không, Luxon trả lời:
“Có. Lập trường của chúng tôi rất rõ ràng.”
“Tôi không cần phải bàn bạc thêm với các nghị sĩ – chúng tôi đã biết mình đứng ở đâu.”
Luxon còn tỏ ra không quan tâm nếu phe đối lập muốn cản trở hoặc kéo dài phiên tranh luận:
“Thẳng thắn mà nói, nếu họ muốn cản trở, thì cứ để họ làm.”
Phe đối lập lên tiếng: 'Chưa từng có trong lịch sử nghị viện New Zealand'
Lãnh đạo Đảng Lao động Chris Hipkins cho biết ông sẽ thảo luận với toàn thể nghị sĩ vào sáng mai trước khi quyết định chiến lược đối phó.
“Khác với Thủ tướng, tôi sẽ không đơn phương loại bỏ tiếng nói của nghị sĩ trong vấn đề này.”
Dù tỏ ra không mặn mà với việc filibuster (chiến thuật kéo dài tranh luận), ông Hipkins cho rằng mức án hiện tại là leo thang quá mức so với các án phạt trước đây.
“Chưa từng có chính phủ nào tại New Zealand sử dụng đa số để đình chỉ đối thủ chính trị trong 21 ngày.”
“Đây là hành vi giống như ở những chế độ độc tài nhỏ, không phải trong một nền dân chủ vững mạnh.”
Hipkins cho biết Đảng Lao động đã đề nghị đối thoại với Đảng Quốc gia để tìm ra hình phạt phù hợp và cân bằng hơn, nhưng Thủ tướng Luxon đã từ chối.
Đảng Xanh: 'Sẽ giám sát kỹ lưỡng đến từng chi tiết'
Phát ngôn viên của Đảng Xanh (Green Party) nói với RNZ rằng họ sẽ giám sát kỹ càng quyết định này và cân nhắc mọi khía cạnh.
Nếu cuộc tranh luận vẫn chưa kết thúc lúc 10 giờ tối thứ Ba, Chủ tịch Hạ viện sẽ quyết định có tiếp tục vào ngày họp tiếp theo sau kỳ công bố ngân sách vào đầu tháng 6, hoặc ưu tiên phiên thảo luận của thành viên vào thứ Tư.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran